Đăng ngày 19 tháng 3 năm 2018 bởi Danielle Cranmer
Điều gì sẽ xảy ra khi một người cha là giáo sư vật lý (dù rất có ý tốt) say sưa giảng giải cho con mình về tương lai của vũ trụ? Điều đó không ổn lắm đâu. Dưới đây là cách làm tốt hơn.
Một ngày nọ, hồi con trai tôi mới khoảng ba tuổi, chồng tôi – một giáo sư vật lý tại Đại học New York – đã quyết định dạy cho con về vòng đời của các ngôi sao. Mọi chuyện đều suôn sẻ cho đến khi anh tình cờ đề cập rằng trong khoảng 5 tỷ năm nữa, mặt trời sẽ trở thành một vật thể khổng lồ đỏ rực và nhấn chìm Trái đất trong biển lửa.
Chương trình tiếng Anh Season Summer : Change Myself Change The World dành cho lứa tuổi 9 -14
Sau một hồi im lặng, con trai chúng tôi khóc nấc lên – và sau vài tháng cu cậu vẫn chưa khỏi hết lo lắng. (Hóa ra, khi nói với một đứa trẻ ba tuổi rằng, “điều đó không thành vấn đề bởi vì dù sao thì bạn cũng sẽ chẳng còn tồn tại trên đời trong 5 tỷ năm nữa” cũng không có tác dụng lắm.)
Kể từ đó, tôi đã thận trọng hơn khi kể cho con biết những điều đầy khắc nghiệt về sự tồn tại của con người. Nhưng có lẽ tôi đã quá thận trọng – con trai tôi giờ đã chín tuổi và tôi hầu như không đụng đến vấn đề mà tôi đã dành cả sự nghiệp của mình (và 90% sự lo lắng của tôi) cho nó – đó chính là sự biến đổi khí hậu.
Thật không may, không giống như mặt trời nuốt chửng Trái đất, thay đổi khí hậu là điều mà các con tôi sẽ phải chiến đấu trong cả cuộc đời. Khi biết rằng tôi sẽ không thể trốn tránh nhắc đến chuyện này với con mãi được, tôi đã nhờ một vài đồng nghiệp của tôi ở Rainforest Alliance nơi đây – những người có trình độ chuyên môn cao – để cho tôi những lời khuyên:
MARIA GHISO
Maria Ghiso, quản lý chương trình giáo dục Rainforest Alliance, với 14 năm kinh nghiệm trong ngành giáo dục môi trường, phát triển và giảng dạy các chương trình chuyên biệt về khí hậu mà đã làm nổi bật vai trò của rừng trong việc chống lại biến đổi khí hậu. Cô đã đồng hành cùng với những giáo viên và học sinh tại các cộng đồng ở Ghana, Guatemala, Mexico và Hoa Kỳ.
JUNGWON KIM
Jungwon Kim, biên tập viên cấp cao của Rainforest Alliance, có bề rộng và chiều sâu kiến thức về biến đổi khí hậu – đã có cách tiếp cận đầy tích cực đối với những điều kinh hoàng về khí hậu. Là một bà mẹ của hai đứa con đã lớn, cô đã phải trải qua rất nhiều những câu hỏi hóc búa về biến đổi khí hậu.
Dưới đây đơn giản là những gì họ đã nói.
- TRANG BỊ CHO MÌNH NHỮNG ĐIỀU THỰC TẾ
Rất nhiều thông tin sai lệch về biến đổi khí hậu xoay quanh chúng ta ngày nay, và điều quan trọng hơn bao giờ hết đó là tham khảo những nghiên cứu khoa học có minh chứng rõ ràng như một cách để sàng lọc sự thực khỏi những điều viễn tưởng. Tùy thuộc vào những mối quan hệ xã hội của bạn, bạn có thể đã nghe thấy nhiều người tuyên bố rằng biến đổi khí hậu không hề tồn tại. Nhưng thực tế là khoa học đã chứng minh một cách quá thuyết phục rằng biến đổi khí hậu là có thật – và nó do con người gây ra.
Chương trình Trại Hè Phát Triển Bản Thân YouUnique | Tôi Đặc Biệt dành cho lứa tuổi 16 đến 22.
- BẮT ĐẦU TỪ NHỮNG ĐIỀU NHỎ BÉ
Bắt đầu từ những điều nhỏ bé
Đặc biệt đối với trẻ nhỏ, để hiểu về cơ chế biến đổi khí hậu có thể là quá phức tạp. Thay vì làm con sợ khi nhắc đến khí nhà kính và băng tan chảy, hãy bắt đầu với con bằng điều gì đó hữu hình hơn. Bạn có thể sử dụng một loại cây trồng trong nhà để giải thích về cách thực vật “hô hấp” bằng các loại khí mà con người chúng ta thở ra và ngược lại, trong một chu kỳ mà tất cả đều có lợi. Hiểu được về chu trình các-bon cơ bản là điều cần thiết khi muốn hiểu về khoa học khí hậu.
Hãy cho con biết khái niệm về những cơ chế phụ thuộc lẫn nhau bằng cách khám phá chính nơi ở của mình. Nước của bạn có được từ đâu và nó sẽ đi đâu sau khi chảy xuống cống? Thức ăn của bạn có từ đâu? Rồi cả không khí nữa? Hãy đảm bảo bạn nhấn mạnh rằng, “môi trường” không phải là một nơi xa xôi, mà chính là những thứ xung quanh chúng ta – và tất cả chúng ta đều kết nối với nhau dù là sống ở các thành phố lớn, vùng ngoại ô trải dài hay rừng mưa nhiệt đới.
Một khi bạn cảm thấy con đã sẵn sàng, bạn có thể giải thích chu trình các-bon trên quy mô toàn cầu. Hãy giải thích với con rằng trong phần lớn lịch sử của Trái đất, bầu khí quyển của chúng ta đã duy trì sự cân bằng các nguồn các-bon (những quá trình đưa khí các-bon vào bầu khí quyển) và hấp thụ (những quá trình giữ khí các-bon trong bầu khí quyển). Nhưng trong khoảng 200 năm, kể từ Cách mạng Công nghiệp, con người đã phá bỏ sự cân bằng đó bằng các hoạt động giải phóng rất nhiều khí các-bon, như phá hủy rừng và đốt nhiên liệu hóa thạch. Lượng khí CO2 dư thừa đang tích tụ trong bầu khí quyển và giống như một tấm chăn đang dần làm Trái đất nóng lên.
Hãy cố gắng tìm hiểu để phân biệt được sự khác nhau giữa khí hậu và thời tiết. Rất khó để cho những đứa trẻ có thể tưởng tượng được những biến động trong phạm vi từ 20 đến 30 năm (khí hậu) so với những thay đổi hàng ngày (thời tiết). Để con có được cái nhìn của riêng mình, hãy để con phỏng vấn ông bà hoặc người hàng xóm lớn tuổi, hoặc những người lớn tuổi tại nơi họ ở về những thay đổi mà họ đã quan sát được trong cuộc sống có thể liên quan đến khí hậu.
- ĐỪNG TỰ LÀM MỌI THỨ MỘT MÌNH
Bạn không nên là người duy nhất trong đời nói về biến đổi khí hậu với con. Trẻ rất ít khi được dạy về biến đổi khí hậu ở trường, mặc dù sự thực là nó sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống của chúng về mọi mặt khi chúng lớn lên. Theo một nghiên cứu gần đây của Tạp chí Khoa học, giáo viên trung bình chỉ dành một đến hai giờ cho chủ đề này.
Tuy nhiên, bạn có thể góp phần làm thay đổi điều đó: Hãy để ban giám hiệu ở trường của con bạn biết rằng giáo dục khí hậu là ưu tiên hàng đầu của bạn.
- KỂ CHO CON NHỮNG CÂU CHUYỆN VỀ THÀNH CÔNG
Tôi muốn nhấn mạnh rằng vấn đề biến đổi khí hậu là vô cùng cấp bách nhưng chúng ta không hề bất lực trước nó. Bạn có thể tránh được sự tuyệt vọng bằng cách kể lại những câu chuyện thành công. Và đúng là có những câu chuyện như vậy! Đừng quên rằng, vào năm 1987, các quốc gia trên thế giới đã cùng cấm các chất làm suy giảm tầng ô-dôn và ngăn chặn thành công thảm họa Trái đất bị đe dọa bởi tia UV. Trên thực tế, nồng độ ô-dôn được dự đoán sẽ trở lại mức 1980 vào năm 2032.
Có những cộng đồng trên khắp thế giới đang nỗ lực để hạn chế khí thải, bảo vệ khí các-bon được lưu trữ trong rừng và thảm thực vật, đồng thời trồng thêm cây xanh để giúp loại bỏ các-bon ra khỏi khí quyển.
Tốt hơn hết, bạn hãy kể cho con nghe những câu chuyện về những đứa trẻ đang tạo nên sự khác biệt. Tổ chức Children’s Trust của chúng tôi là một nhóm thiếu nhi Hoa Kỳ can đảm đang kiện chính phủ liên bang để yêu cầu những động thái về vấn đề khí hậu, và các em đang ngày một gần hơn với mục tiêu của mình.
- KHUYẾN KHÍCH CON HÀNH ĐỘNG
Khi trẻ em – hay người lớn – sợ hãi hoặc lo lắng vì vấn đề đó, cảm thấy chính mình có quyền để tạo ra sự thay đổi là vô cùng quan trọng: Không có điều gì để khỏa lấp đi nỗi lo tốt hơn là hành động. Dưới đây là một số bước cụ thể để trẻ có thể làm theo. Dù con bạn quyết định làm gì, hãy khuyến khích chúng tham gia cùng bạn bè và sử dụng phương tiện truyền thông xã hội để giúp con mở rộng phạm vi tiếp cận.
- Rừng là một chiến hữu quan trọng trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu.
- Nếu con đủ tuổi để sử dụng phương tiện truyền thông xã hội, hãy khuyến khích con sử dụng nó để truyền bá nhận thức.
- Đo lượng khí thải các-bon của riêng bạn và khám phá những thay đổi đơn giản mà bạn có thể thực hiện để chứng minh cho những gì mình nói và giảm lượng khí thải các-bon của riêng bạn. Cùng nhau, tất cả chúng ta có thể tạo nên một sự khác biệt.
- Hãy trồng cây! Cây xanh là sự bảo vệ mạnh mẽ nhất cho chúng ta trước biến đổi khí hậu. Trồng và nuôi dưỡng một cây xanh ở sân sau, trường học, vườn công cộng hoặc hỗ trợ những ý tưởng tăng không gian xanh tại nơi bạn ở.
Trong khi con của tôi vẫn còn đang khóc nhè, tôi cảm thấy mình đã được chuẩn bị tốt hơn rất nhiều khi nói đến vấn đề biến đổi khí hậu với chúng. Có lẽ tôi sẽ để ông xã ra khỏi vấn đề đó một lần này thôi.
Danielle Cranmer đã làm việc trong nhóm web của Rainforest Alliance từ năm 2008. Cô có bằng Cử nhân Nghiên cứu Khoa học về Đất, với chuyên ngành Nông nghiệp Quốc tế. Trong khi sự nghiệp của cô chuyển hướng đột ngột từ nông nghiệp sang truyền thông kỹ thuật số, cô vẫn duy trì tình yêu của mình với đất và tất cả những thứ lớn lên từ nó.
>> Xem thêm: Tầm quan trọng của các kỹ năng xã hội đối với học sinh
